CANH CHÂU

Canh châu

Tên khác: Còn gọi là chanh châu, trân châu, klim châu, khan slan, xích chu đằng, tước mai đằng. Tên khoa học Sageretiatheezans Thuộc họ Táo ta Rhamnaceae. Ta dùng cành và lá cây canh châu khô làm thuốc hay pha nước uống. Cây Canh châu (Mô tả, hình ảnh cây Canh châu, thu hái, chế biến, thành phần hoá học, tác dụng dược lý ….) Mô tả cây Canh châu là một cây nhỏ có cành mang gai ngắn, cành non hơi có lông. Lá dai cứng ở phía trên mọc đối, phía dưới mọc cách, phiến lá hình trái xoan dài 10cm, rộng 8-35mm, mép có răng cưa nhỏ, phía đầu nhọn hơi tù, phía cuống hơi tròn. Hoa mọc thành bông ở ngọn hay kẽ lá, bông dài 2.5-5cm, đài hoa màu lục trắng, khi còn non có phủ lông mịn, cánh hoa so với đài hoa rất nhỏ. Quả hình cầu, đường kính 4-6mm, khi chín có màu đen nhạt, còn vòi và đài tồn tại. Hạt 1-3 có vỏ ngoài màu xám nhạt, nhẵn bóng Phân bố, thu hái và chế biến Mọc hoang và được trồng quanh nhà ở miền Bắc và miền Trung nước ta. Còn mọc ở miền Nam Trung Quốc. Quả ăn được, thường chỉ hái cành hay lá về phơi hay sấy khô.  Bộ phận dùng Lá, cành và rễ. Thành phần hoá học Chưa thấy tài liệu nào nghiên cứu. Vị thuốc Canh châu (Công dụng, Tính vị, quy kinh, liều dùng …. ) Công dụng Nhân dân ta thường dùng cành lá sắc với nước cho trẻ con mắc bệnh canh châu uống. Phòng sởi, đậu. Lá tươi nấu tắm rửa ghẻ lở. Tính vị Vị chua hơi ngọt Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn, đại tiện lỏng, không dùng đơn thuốc canh châu bằng đường uống. Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc Canh châu Hỗ trợ điều trị sởi: Cành và lá canh châu 20g, tầm gửi cây khế 18g, sắn dây 12g, cam thảo dây, hương nhu, hoắc hương mỗi vị 8g. Tất cả các vị rửa sạch, cho vào ấm đổ 400ml nước, sắc nhỏ lửa còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 5 ngày. Ngoài ra lấy lá canh châu nấu nước tắm hàng ngày. Để thúc sởi mọc nhanh có thể dùng bài thuốc: Rễ canh châu 30g (hoặc lá 40g) thái mỏng, với 500ml nước, sắc nhỏ lửa còn 300ml chia làm 3 lần, uống trong ngày. Chữa vết thương chảy máu (nông, hẹp): Lá canh châu, lá đuôi tôm mỗi vị 1 nắm nhỏ 20g, đinh hương 1 nụ, tất cả rửa sạch, để ráo nước giã nhỏ đắp vào vết thương, 2 – 3 ngày liền miệng thì thôi. Chữa ngứa rôm sảy, mụn nhọt do nóng mới mọc:  Cành, lá canh châu 24g, hạ khô thảo, rễ cỏ xước, bồ công anh mỗi vị 20g, lá đơn đỏ 10g. Tất cả các vị rửa sạch, cho vào ấm đổ 750ml nước, sắc nhỏ lửa còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 5 ngày. Chữa ghẻ nước: Lấy cành lá 1 nắm to, đổ ngập nước nấu cô đặc ngâm rửa vết thương sẽ hiệu nghiệm.